Edebiyat taşrada da yapılır
Turgut Çeviker’in yayına hazırladığı Nedret Gürcan’a Edebiyatçı Mektupları kitabında okuyacağınız mektuplar, edebiyatçılar üzerine bilmediğiniz birçok noktayı içeriyor. Bir dönemin edebiyat dünyasını, kişisel dostlukları, şehirlerarası edebiyat trafiğini bütün ayrıntısıyla öğreneceksiniz.
Mektup yazmanın en aza indirgendiği günümüzde, bu türün belgesel açıdan taşıdığı önemi de üzülerek anımsayacağız. Şair Nedret Gürcan, Dinar’da Şairler Yaprağı adlı bir dergi çıkarıyordu. Anadolu’nun bir ilçesinde çıkan bu dergi, Türkiye’nin başka şehirlerinde yaşayan edebiyatçıların da yoğun ilgisini çekti.
1950’lerde taşrada başlayan bu hareket, bugün edebiyat tarihindeki önemini koruyor. Bir dergi, bir taşra kentini döneminde, bir kültür edebiyat odağı haline getirmişti. Nedret Gürcan’a Edebiyatçı Mektupları bir dönemi ve o dönemin en önde gelen kişilerini belgeliyor. Kitabın ilk yazısına bakalım… ‘Nedret Gürcan’a Yazılan Mektuplar’da Özdemir İnce, Sandıklı Ortaokulu’nda Fransızca öğretmenliği yaparken tanıdığı Gürcan ailesini anlatarak başlıyor. ‘Millî Anadolu burjuvazisi’ olarak tanımladığı aileyi ve Gürcan’ın anılarını yazdığı Hoşçakal Dinar’dan söz ediyor İnce.
Nedret Gürcan’ın ‘Bu Kitap: Mektuplar ve Anılar’ yazısını okuyun, birkaç açıdan tat alacağınız önemli bir yazı. Şairler Yaprağı dergisinin öyküsü, edebiyatçı tanışmaları, tanıklıklar, dostluklar, portreler… Birçok kişinin gündelik yaşamları üzerine de bilgi kırıntıları…
1950’li yıllarda Gürcan, Hürriyet, Milliyet, Cumhuriyet başta olmak üzere pek çok gazetede muhabirlik yapmıştı. Abdi İpekçi’den yerel/ulusal röportajlarıyla övgü alıyor. İlk sayısı 1 Mayıs 1954’te, 36’ncı son sayısı da 1957 Ağustos ayında çıkan Şairler Yaprağı’nı övmeyen tek bir edebiyatçı yoktur…
Kitapta, Tarık Dursun K.’nın Nedret Gürcan ‘Ödemiş Âşıkları’ yazısı ve Cemal Süreya’nın ‘268. Gün’ yazısı hem Gürcan’ı hem yaptıklarını eksiksiz ortaya koyuyor.
‘Şairler Yaprağı’nın Bahçevanı: Nedret Gürcan’ yazısında Turgut Çeviker, dergiyi, Gürcan’ı ve mektupları anlatıyor… Kitapta mektupları bulunan isimlerin bir kısmını burada sıralarsam az çok fikir sahibi olursunuz: Âşık Veysel, Ahmed Arif, Cemal Süreya, Fakir Baykurt, Cengiz Tuncer, Tarık Dursun K., Metin Erksan, Özdemir İnce, İlhan Berk, Adalet Cimcoz, Nihat Ziyalan, Türkân İldeniz, Ülkü Tamer, Ergin Günçe, Aziz Nesin, Âttila İlhan, Feyyaz Kayacan, Bülent Ecevit… Sonundaki ‘kartvizitler’ bölümü ayrı bir belgesel özelliğe sahip. Şair ve yazarların ithaflı kartvizitleri görülmeye değer. Turgut Çeviker, gerçekten iyi bir editörlük yapmış.
Doğan Hızlan, Hürriyet Cumartesi, 17.12.2016, s. 13
